لوازم خانگی در چنبرۀ گرانی یا گران‌فروشی؟| افزایش هزار درصدی قیمت مواد اولیه
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی با اعلام نارضایتی از عملکرد وزارت صمت در کنترل قیمت مواد اولیه تولید، رشد قیمت قطعات داخلی را بیشتر از قطعات وارداتی اعلام کرد.
صنعت تولید لوازم خانگی یکی از مهم‌ترین و دومین صنعت کشور بعد از خودرو‌سازی است که همانند سایر حوزه‌های تولید تحت تاثیر تنش‌ها و مشکلات اقتصادی داخلی و جهانی قرار گرفته و باعث افزایش چشمگیر و روزافزون قیمت‌ها در این بازار شده است.
گرچه با خروج شرکت‌های خارجی تولید کننده لوازم خانگی از کشور و ممنوعیت واردات کالا‌های این حوزه، فرصت لازم برای شرکت‌های داخلی تولیدکننده برای حضور در بازار داخلی فراهم شده است، اما بازار لوازم خانگی با مشکلات جدیدی روبروست و افزایش چشمگیر نهاده‌ها و مواد اولیه تولید که به طور مستقیم بر قیمت مصرف کننده تاثیر می‌گذارد باعث شده است تا بازار لوازم خانگی مانند بسیاری از کالا‌های دیگر با رکود روبرو شود.
اکبر پازوکی رئیس اتحادیه لوازم خانگی تهران در گفت‌وگو بامیزان، ضمن تایید تاثیرات گرانی بر قدرت خرید مردم گفت: در بازار گرانی وجود دارد، اما گران‌فروشی نه. فروشندگان هیچ دخل و تصرفی در قیمت‌ها ندارند، ما نه تولیدکننده هستیم، نه واردکننده و نه قیمت‌گذار؛ خرده فروش و عمده فروش طبق قیمت تعیین شده از سوی سازمان حمایت و با سود قانونی کالا را به مصرف کننده عرضه می‌کنند.
پازوکی در ادامه ضمن حمایت از تولیدکننده به افزایش هزینه‌های تولید لوازم خانگی اشاره کرد و با ابراز تاسف از شرایط اقتصادی جامعه و کاهش قدرت خرید مردم، از کاهش رونق بازار لوازم خانگی خبر داد و افزود: در حال حاضر بجز در مورد کالا‌های پکیج و آبگرمکن، هیچ کمبود کالایی در بازار وجود ندارد.
به گفته پازوکی، دلیل کمبود این دو کالای گرمایشی، افزایش تقاضای بازار نسبت به عرضه دانست و با بیان اینکه قطعات و مواد اولیه برای این دو کالا وارداتی هستند و به دلیل کمبود مواد اولیه تولید در دو تولید کننده عمده این کالا‌ها به روز نمی‌شود.
به نظر می‌رسد بیشترین عامل تاثیرگذار در افزایش قیمت لوازم خانگی، افزایش قیمت فولاد باشد، موضوعی که در جلسه مشترک ۲۹ مهرماه وزیر صنعت معدن و تجارت با کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به آن پرداخته شد و به گفته رزم حسینی، وزارت صمت در راستای حمایت از تولید به دنبال اجرای طرحی است تا با حذف دلالان از بازار فولاد و بازگشت نقدینگی به این بازار، قیمت‌ها را کنترل کند.
مواد اولیه و قطعات داخلی نسبت به قطعات وارداتی، افزایش قیمت بیشتری داشتندآشفتگی بازار فولاد و مواد اولیه تولیدی داخل بیشتر از نوسانات قیمت ارز و محدودیت‌های وارداتی بر صنعت لوازم خانگی تاثیر داشته است. حمیدرضا غزنوی ، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با میزان در تایید این موضوع با بیان اینکه مواد اولیه و قطعات داخلی نسبت به قطعات وارداتی، افزایش قیمت بیشتری داشتند، گفت: مواد اولیه و قطعات تولید داخل نسبت به یکسال گذشته از ۱۵۰ تا هزار درصد افزایش قیمت داشتند. ورقی که سال گذشته با قیمت هفت هزار تومان تهیه می‌شد در حال حاضر با هزینه ۳۱ هزار تومان باید خریداری شود و کسی هم توجه و رسیدگی نمی‌کند.
به گفته غزنوی، علی‌رغم افزایش سه برابری قیمت ارز و همین‌طور افزایش قیمت قطعات وارداتی، اما باز هم قیمت قطعات داخلی با رشد بیشتری همراه بوده است.
وی با بیان اینکه همه حوزه‌ها تحت تاثیر کلیت اقتصاد کشور قرار گرفته‌اند و شاهد افزایش هزینه‌ها در بخش‌های مختلف هستیم از نبود نظارت و انجام اقدامات موثر برای کنترل و کاهش قیمت‌ها انتقاد کرد و افزود: ماه‌هاست که می‌گویند مسئله ورق را حل می‌کنیم، ولی وزارت صمت هیچ برنامه، نظارت و توجهی به این وضعیت ندارد. هر حوزه مشکلات خودش را دارد و باید از تولید کننده حمایت شود.
از زمان صحبت‌های وزیر صمت نه تنها قیمت‌ها کاهش پیدا نکرده است بلکه ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده استاین در حالی است که وزیر صمت هفته گذشته از حمایت‌های دولت در خصوص کنترل قیمت فولاد و نیز تامین ورق به‌صورت اعتباری و با قیمت کارخانه برای تولید کنندگان لوازم خانگی و بهبود شرایط این بازار خبر داده بود، ولی دبیر کل مجمع کارآفرینان ایران در واکنش به این صحبت‌ها به میزان گفت: از زمان صحبت‌های آقای رزم حسینی تا امروز نه تنها قیمت‌ها کاهش پیدا نکرده است بلکه با ۲۰ درصد افزایش از ۲۵ هزار تومان به ۳۱ هزار تومان رسیده است.
تبدیل شدن بسیاری از کالا‌های مصرفی به کالای سرمایه‌ای پدیده‌ای است که در بسیاری از حوزه‌ها مانند خودرو و مسکن اتفاق افتاده است، اما اینکه نگاه جامعه به لوازم خانگی هم از مصرف به سرمایه تغییر کرده است، جای تامل دارد. موضوعی که در صورت صحت، می‌تواند یکی از عوامل تشدید نوسانات در این حوزه باشد. غزنوی در این باره با بیان اینکه وقتی شرایط اقتصادی بهم میریزد، همه بازار‌ها نیز دچار تنش می‌شود در مورد حوزه لوازم خانگی گفت: در حال حاضر مردم قبل از اینکه نیاز داشته باشند، کالا را تهیه می‌کنند و خرید مردم برای نیاز‌های آتی است. مثلا برای تهیه جهیزیه برای چند سال آینده، امروز کالا را تهیه می‌کنند.
از نظر مصرف کنندگان و برخی تولید کنندگان، اقدامات وزارت صمت تا کنون نتوانسته است تاثیرات رضایت بخشی در بازار لوازم خانگی داشته باشد. طبق آمار اعلام شده از سوی وزارت صمت، پنج شرکت تولید کننده ورق سرد با تولید بالغ بر دو میلیون تن در کشور وجود دارد که ۵۰ درصد از این ظرفیت متعلق به شرکت فولاد مبارکه است. غزنوی نظارت بر روند خرید ورق سیاه از فولاد مبارکه با قیمت پایه بورس و عرضه آن بصورت ورق سرد به تولیدکنندگان لوازم خانگی و جلوگیری از ایجاد بازار آزاد را یکی از راه‌های کنترل قیمت‌ها دانست.
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوارم خانگی، تخصیص محصولات تولید شده در فولاد مبارکه به صنعت خودرو و لوازم خانگی را یکی دیگر از راه‌کار‌های پیشنهادی برای حل مشکل تامین مواد اولیه عنوان کرد. این در حالی است که کیوان گردان، مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت توزیع عادلانه ورق‌های فولادی میان همه تولید کنندگان را یکی از برنامه‌های اساسی دولت اعلام کرده است.
افزایش تولید می‌تواند نشانه موفقیت تولیدکنندگان در تصاحب بازار داخلی و توانایی این صنعت در جایگزین شدن کالا‌های خارجی و همچنین نشان از ظرفیت تولیدکننده‌ها برای تامین بازار باشد و خوشبختانه طبق اعلام وزارت صمت، در ۵ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۷ درصد رشد تولید در کشور وجود داشته است، اما این جهش تولید نیاز به جهش تامین قطعات اولیه و نهاده این صنعت دارد؛ و باید توجه کرد علاوه بر کمیت و کیفیت، هزینه این نهاده‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. موضوعی که برای حل آن همفکری و همکاری نهاد‌های دولتی، خصوصی و صنفی می‌تواند راه‌گشا و کمک‌کننده باشد.